یادمان شینآباد
- پروژه: یادمان حریق در مدارس کشور
- معمار: فرزان شاماسبلو
- دسته بندی: پروژه های یادمانی
- مساحت: 615 مترمربع
- کارفرما: موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایران
- موقعیت مکانی: تهران، ایران.
- وضعیت: طرح پیشنهادی مسابقه طراحی - رتبه دوم
- سال طراحی: 1393
دیدگاه تئوریک
پروژه يادمان قربانیان حريق در مدارس كشور، بازنمایی وضعیتی است که نه حکایت از امرِ زیبا دارد و نه امر متعالی ! به عبارتی این پروژه را میتوان طراحی یک مونومانِ تهی شده از مونومانتالیسم ؛ تفسیر نمود. شاید پاسداشتِ «سوختن برای هیچ!» تفسیری مناسب برای آن باشد. از این رو «شکوهمندی»، میتواند اين يادمان را از محتواي تلخ اما واقعي خود دور كند و ناظر را به جاي انديشيدن، صرفاً به تحسين ويژگي هاي زيباشناسانه و حس غرور ناشي از بزرگنمايي «دستاوردها» و «ارزش های نمادین» که ریشه در نگاهی محافظهکارانه دارد، وا دارد. چنان که تاریخ، این گزاره را در خصوص بخش کثیری از مونومان های ساخته شده تایید می کند. درونمایه ساخت این مونومان کیفیتی هشدار دهنده است نه دلگرم کننده، و معماری آن نیز میبایست متعهد به درونمايه اش باشد. بازنمايي «هيچ» (در جایگاه نامشخص علت یا معلول)، ايجاد حس آشنا پنداري ، و ارجاع ذهن به تفكر در حوادث فراموش شده از اهداف طرح حاضر است. جهت تحقق انديشه «به ياد آوردن»، «تفكر در گذشته» و شايد «ترسيم آينده اي بر پايه نقد گذشته»، طرح ارائه شده نخست با رویکردی پدیدارشناسانه، در پي گردآوري «چيزها» بوده است. چيز هايي به ذات معنادار كه معناي مستقيم شان نهفته در تفاسير سوبژكتيوِ متکثر نباشد.
رویکرد طراحی
فرایند طراحی صرفا شامل گردآوري و هم نشینی عناصری است كه مضامین مورد اشاره [در سناریوی طرح] را تا حدی منعکس کند و در عین حال نظارهگر مکانِ بدون پیش فرضی باشد که از هم نشینی این اجزاء پدید می آید. اما در نهايت به زعم طراح، آن مكان كلي كه از همنشيني اين چيزها پديد آمده و به تصوير كشيده شده است، اگر هم چیزی باشد، جز ویرانهای برساخته که سایۀ گذشته را بر زمین یک بافت نوساز (مجموعه چیتگر) تصویر کرده نیست! فرایندی مبتنی بر خودویرانگریِ نگاه پدیدارشناسانه به مکان در معماری، و زایش ابژه ای انتقادی از میان آن. در شرح سناریوی طرح نیز، از آنجا كه رویکرد طراحی، ارجاع به عينيات بوده است، تنها به اجزائي پرداخته مي شود كه متمرکز بر تفسیرهای ذهنی و شخصی نیست بلکه ناظر عيناً آنها را مي بيند.